Rotator Cuff / Afgescheurde schouderpees

Wat is er aan de hand bij een afgescheurde schouderpees? We vertellen je alles over de rotator cuff spieren, hun pezen en hoe deze af kunnen scheuren.

Afgescheurde schouderpezen

De Rotator cuff, ook wel bekend als Rotatorenmanchet, bevind zich in de schoudergordel. Het bestaat uit vier spieren, die helpen de bovenarm om te draaien en heffen, het bij elkaar houden van de schouderkop in de schouderkom en het stabiliseren hiervan. Omdat de Rotator cuff zo’n belangrijke functie heeft in het lichaam van de mens, kunnen zelfs de kleinste scheuren in deze spieren al voor veel pijn en een lange revalidatie zorgen. De pijn kan uitstralen naar de bovenarm en kracht verlies is ook vaak van toepassing. De hoeveelheid pijn en revalidatie hangt af van de grote van de scheur en de hoeveelheid pezen die gescheurd is.

Trauma of ouderdom

De oorzaken van een scheur in het Rotatormanchet, ook wel cuff ruptuur genoemd, zijn onder te verdelen in twee groepen: acute scheuren en chronische scheuren. Een acute scheur kan plotseling plaatsvinden door bijvoorbeeld een val of verkeerde beweging. Na een acute scheur kun je gelijk erg veel last krijgen en zijn er bloeduitstortingen zichtbaar. Als dit het geval is kan het mogelijk zijn dat er meerdere pezen gescheurd zijn. Raadpleeg in dit geval zo snel mogelijk een arts, want snelle behandeling is bij gescheurde pezen erg noodzakelijk. Ook kan het geval zijn dat je later pas merkt dat je een scheur hebt in je Rotator cuff. De klachten die hier meestal gepaard bij gaan is het plotselinge verslechtering van kracht en heffingsmogelijkheden van de arm. Het kan zijn dat je al eerder een scheur hebt gehad in een pees, maar dit niet gevoeld heeft omdat een van de andere pezen de kracht op heeft gevangen. Als je nu een andere pees scheurt door bijvoorbeeld een verkeerde beweging of een schouder uit de kom, kan deze pijn ineens erg heftig worden. Als dit het geval is, kan het zo zijn dat het hechten van de pezen nu niet meer mogelijk is. Het acuut scheuren van pezen komt in de meeste gevallen pas voor bij personen boven de 40 jaar

Chronische scheuren zijn het gevolg van slijtage van de Rotator cuff spieren. Vanaf 50 tot 60 jaar, verouderen je pezen en kunnen ze af scheuren. Bij chronische scheuren heeft men echter niet gelijk pijn. Deze pijn kan pas gaan optreden na langdurige scheuring, wat meestal wordt beschreven als een slijmbeursontsteking. De klachten die bij een slijmbeursontsteking horen, zijn meestal sterk te vergelijken met een Rotator cuff ruptuur, zoals veel pijn ’s nachts, bij het bewegen neemt de pijn toe en draaien van de arm geeft veel pijn. De pijn wordt meestal ervaren in de bovenarm, maar kan ook doorstromen naar de hand en nek. Oorzaken van chronische scheuren in het Rotatormanchet zijn herhalende overbelasting, een val en langdurig bestaande slijmbeursklachten. Deze gaan dus vaak samen met ouderdom en zorgen uiteindelijk voor slijtage, waarna de pees zal afscheuren.

De meeste gevallen van een Rotator cuff ruptuur vinden dus plaatst bij mensen die al wat ouder zijn. Toch is er een variant die vaker voorkomt bij jongere patiënten. De Partial Articular Supraspinatus Tendon Avulsion, afgekort PASTA, is een specifiek type Rotator cuff letsel, dat vaak voorkomt bij jonge sporters na een trauma. Hierbij zijn de cuff spieren niet doorgescheurd, maar alleen de onderlaag losgescheurd van de aanhechting van het bot. Klachten van dit type zijn meestal minder specifiek en het letsel kan worden vastgesteld met een MRI-scan. Alle scheuren in het Rotatormanchet worden overigens vastgesteld door middel van een ECHO, CT of MRI. Het verschil is alleen dat de lichamelijke klachten bij de eerder genoemde scheuren beter te linken zijn aan het daadwerkelijke letsel, waardoor vermoedens het meestal bij het juiste eind hebben. Bij PASTA zijn deze klachten minder en kan lichamelijk onderzoek soms niet voldoende zijn om de diagnose vast te stellen.

Snelle behandeling

Het behandelen van het Rotator cuff syndroom, wat de scheur vaak wordt genoemd als patiënten erg vaak en lang last van hebben, is een lang proces met verschillende behandelingen achter elkaar. Bij acute scheuren is het noodzakelijk om direct te opereren. Dit omdat het spierweefsel dan nog optimaal is, waardoor perfect herstel zo veel mogelijk wordt nagestreefd. De scheuren wordt operatief weer aan elkaar gehecht. Bij te grote scheuren kan het soms niet mogelijk zijn om de pees weer aan elkaar te hechten. Artsen kiezen dan voor een alternatieve aanhechting. De pees wordt dan zo ver mogelijk teruggezet of er wordt een andere pees meer naar voor gehaald, zodat deze gehecht kunnen worden met de gescheurde pees. Blijkt ook deze optie niet mogelijk? Dan kunnen artsen ervoor kiezen om de operatie niet uit te voeren. Doen zij dit toch? Dan is de kans op opnieuw scheuren van de pees zeer aanwezig.

Bij chronische en kleine scheurtjes, kunnen artsen er ook voor kiezen om geen acute behandeling uit te voeren. Toch wordt dat tegenwoordig wel aangeraden, omdat kleine scheuren verder kunnen scheuren, waardoor de klachten na loop van tijd verergeren. Als je dan te lang wacht met een operatieve behandeling, kan het spierweefsel slechter worden en is ook de kans op volledig herstel kleiner.

Lang proces

Als de operatie goed verlopen is en volledig herstel in een keer haalbaar wordt, is het termijn van herstel nog steeds vier tot zes maanden. Na zes weken kan de pees al hersteld zijn, maar de arm mag tot minstens acht weken na de operatie niet op eigen kracht opgetild worden. Bij de nabehandeling moet je zeker zes weken een mitella gebruiken en wordt je doorverwezen naar een fysiotherapeut. Deze fysiotherapeut zal met trainingen en oefeningen de Rotator cuff weer sterker proberen te maken. Belangrijk bij deze oefeningen is dat je binnen je pijngrens blijft. De Rotator cuff spieren zijn nog erg gevoelig en moeten rustig behandeld worden om complicaties of opnieuw scheuren te voorkomen. Je fysiotherapeut weet precies hoe hij de oefeningen moet opbouwen en het is dus belangrijk dat je deze niet sneller of zwaarder doet dan aangegeven is. Tot een jaar na de operatie kunnen er nog verbeteringen zichtbaar zijn en het is van belang om met alle handelingen tot die tijd rustig aan te doen. Zo wordt autorijden pas weer aangeraden na drie maanden. De arm is vanaf zes maanden weer volledig inzetbaar, maar nogmaals, doe ten alle tijden voorzichtig om herhaling van het gehele proces te voorkomen.