Wat is een frozen shoulder?

Een frozen shoulder is een pijnlijke en stijve schouder. Letterlijk vertaald betekent het ‘bevroren schouder’. De officiële benaming is capsulitis adhaesiva. Twee tot vijf procent van de Nederlandse bevolking heeft last van een frozen shoulder. 

Om de schouder zit een gewrichtskapsel. Dit gewrichtskapsel is een omhulsel dat de schouderkop en schouderkom bij elkaar houdt. Bij een frozen shoulder is het kapsel ontstoken. Dit veroorzaakt de pijn. Door de ontsteking wil het kapsel niet meer meebewegen. Hierdoor ontwikkelt zich een stijve schouder. 

Wat zijn de symptomen van een frozen shoulder?

Een frozen shoulder heeft twee belangrijke kenmerken:

1. Pijn.
2. Stijfheid.

Vaak beginnen de klachten met pijn in de schouder. Deze pijn zit meestal aan de zijkant van de bovenarm en kan uitstralen naar de gehele bovenarm. De pijn is ’s nachts vaak heftiger dan overdag. 

Stijfheid heb je vaak pas later door omdat in het begin de pijn heftiger is. Juist bij grote bewegingen kan de schouder pijn doen. Hierdoor merk je niet dat de beweging niet meer gemaakt kan worden. 

Hoe ontstaat een frozen shoulder?

Het is nog steeds onduidelijk hoe een frozen shoulder precies ontstaat. Het kapsel kan spontaan ontsteken of als gevolg van een ongeluk of val. Wanneer een frozen shoulder spontaan ontstaat, wordt van een primaire frozen shoulder gesproken. Wanneer het ontstaat na een ongeluk of val wordt van een secundaire frozen shoulder gesproken.

Een frozen shoulder kan ook ontstaan na een operatie. Tijdens een operatie beschadigt vaak het kapsel. Doordat het probleem meestal in de schouder zit, moet er een opening in het kapsel gemaakt worden. Na een operatie mag je de schouder vaak niet bewegen. Deze combinatie van een beschadigd kapsel, met enkele weken geen beweeglijkheid, vergroot het risico op een frozen shoulder.

Een spontane frozen shoulder ontstaat vaak tussen de 40 en 60 jaar. Vrouwen hebben meer risico op het krijgen van een frozen shoulder dan mannen. Wat hier de oorzaak van is, is nog niet bekend. 

Wat is het verloop van een frozen shoulder?

Een frozen shoulder herstelt binnen één tot vijf jaar vanzelf. Hierin doorloopt het herstel drie fases:

1. De freezing fase. In deze fase is de pijn het ergste. Voornamelijk nachtelijk pijn. De beweeglijkheid van de schouder neemt af tijdens deze fase. Deze fase kan twee tot negen maanden duren. 
2. De frozen fase. De pijn neemt meestal af tijdens deze fase. Maar de stijfheid neemt toe. In deze fase merk je bijvoorbeeld dat een jas aan- of uitdoen problemen geeft. Iets pakken uit een hoge kast lukt ook niet meer. Deze fase duurt vier tot negen maanden.
3. De ontdooiende fase. Dit is de herstelfase. Hierin komt de beweeglijkheid langzaam terug. Deze fase kan vijf tot zelfs 42 maanden duren.

Welke behandelingen zijn er bij een frozen shoulder?

Een frozen shoulder herstelt voor 90% vanzelf. Niets doen is dus zeker een goede behandeloptie bij een frozen shoulder. Daarnaast zijn er nog andere behandelmogelijkheden die het herstel kunnen versnellen: oefeningen, medicijnen, injecties of een operatie. 

Bewegen binnen de pijngrens is vaak een goede behandeling. In veel gevallen gaat het herstel hierdoor sneller. 

Bij medicijnen of een injectie gaat het vaak om ontstekingsremmers. Deze kunnen in de eerste fase pijnverlichting geven. Wanneer de frozen shoulder al in fase twee of drie is, hebben deze behandelingen geen effect meer.

Een operatie is de laatste optie en wordt bijna nooit uitgevoerd. Alleen wanneer de schouder te lang vast blijft zitten. Of wanneer deze in uitzonderlijke gevallen niet herstelt. Maar juist een operatie is een risico op het krijgen van een frozen shoulder. Dus dit wordt zo min mogelijk gedaan.

Welke oefeningen kun je doen bij een frozen shoulder?

Oefeningen hebben het meeste (bewezen) effect op het herstel bij een frozen shoulder. Het is daarom belangrijk om veel oefeningen te doen. Er zijn verschillende oefeningen om de schouder te laten herstellen. Meestal wordt dit proces begeleid door een fysiotherapeut. Deze geeft je verschillende oefeningen die voor jou van toepassing zijn. Dit is afhankelijk van de fase waarin de frozen shoulder zich bevindt.

Deze oefeningen zijn voorbeelden die je regelmatig thuis kunt doen. Op deze manier gaat de schouder weer soepeler bewegen. De oefeningen mogen hierbij geen pijn doen. Pijn verergert de irritatie van het kapsel. Het herstel van de frozen shoulder duurt daardoor weer langer. Daarom moet je voorzichtig te werk gaan met de oefeningen.

Pijn in de schouder

In dit artikel zijn we ingegaan op de frozen shoulder. Maar er zijn nog vele andere aandoeningen die pijn in de schouder geven. Pijn in de schouder of tussen de schouderbladen kan vele oorzaken hebben. Elke aandoening heeft zijn eigen benaming zoals: artrose in de schouder, slijmbeursontsteking in de schouder, schouderluxatie, peesontsteking, thoracic-outlet-syndroom, rotator-cuffletsel, impingement, muisarm of een schouderblessure.